Sosyal bilimler gündelik hayatın hemen her alanını ilgilendiren konulara bir açıklama getirme ve bu alanları zamanın ruhuna göre idrak etme gayreti taşır. Bu bağlamda sosyal bilimler, insanın doğrudan ya da dolaylı müdahil olduğu her meseleyle karşı kaşıya gelmekte ve bu olgusal düzlemlerin içindeki parçaları tamamlama, içeriklendirme gayreti göstermektedir. Bir nevi kendi yöntemleriyle parçalardan bir bütün, bir çerçeve, bir yasa bulma arayışı içerisindedir. Ancak en temelde hayatın her alanını anlamlandırma, ilişkilendirme niyetindedir. Ayrıca sosyal bilimci dışsal öngörü-betimleme ve çıkarım argümanlarını kullanırken anlama edimini kendi düşünsel deneyimlerine yaslanarak yapar. Bu yüzden sosyal bilimcinin önyargılarından ve önbilgilerinden kurtulması son derece zordur. Dikkat kesildiği dünyanın pencere sayısı her ne kadar fazla olsa da hiçbir zaman yeterli olmaz. Hermeneutik anlamanın sınırlarına dayanan sosyal bilimcinin bu noktada erişebileceği imkânlar, içerisinde bulunduğu psiko-sosyal durumun sondajlamalarıyla açığa çıkmaktadır.
Sosyal bilimcinin bugünkü durumu oldukça zordur. Çünkü yeni durumlar, yeni sorunları da beraberinde getirir. Bu da yeni kavramlar ve yeni anlam arayışları demektir. Akışkan dünyanın hızı, değişen ve dönüşen gündelik hayat meşgalelerinin çeşitliliği sosyal bilimcinin önemli tartışmalarından biridir. Bu minvalden bakıldığında, gerçekten de “bildiğimiz dünyanın sonu” bizim bildiğimiz dünya mı, sorusunu akıllara getirmektedir. Henüz belli bir dönemi, sorunsalı açıklayamazken, elimizden, gündemimizden uçup giden bir dünyadan söz etmek oldukça zordur. Dolayısıyla sosyal bilimlerin, süregelen gelişmelerin ortaya çıkardığı birikim hakkında yeni yaklaşımlara ve yöntemlere ihtiyaç duyduğu/duyacağı kesindir.
Sosyal bilimler, araştırma desenlerini oluştururken yalnız beşerî dünyanın değil fiziki dünya şartlarını da gözetmek durumundadır. İklim değişikliği gibi fiziki dünyanın sorunları değişen dünyanın küresel ölçeğini pekâlâ göstermektedir. Ancak kabul edilmelidir ki eskiden olduğu gibi fizik, kimya ve biyoloji alanlarındaki gelişmeler sosyal dünya üzerinde yeni bir evren telakkisini doğurmuştur. Yeni kuşaklar, işlevsiz bir nostalji olarak değerlendirdiği gelenek, kültür ve din gibi yerleşik dünya desenlerine karşı radikal bir değişimi temsil eden “habituslarını” savunmaktadırlar. Bu bağlamda kuşaklar arasında yaşanan aidiyet ve kimlik gibi unsurlarda görülen erime ve aşınma temel sorunlar olarak belirmektedir.
Aile ve birey arasında bir hayli imtina edilen yeni ilişkiler yeni kuşağın dünya telakkisinin numuneleri olarak karşımızda durmakta. Gündelik hayatın veçhelerinde görülen yeni yaşam pratikleri farklılaşmakta ve kuşaklar arasındaki kopuş hızlı ve derin olmaktadır. Küresel iletişim ve teknolojideki hız, gündelik hayatın akışı kuşaklar arsındaki iletişim dilinde farklılaşmaya ve yarışmaya yol açmaktadır. Kamusal ve özel alan arasındaki duvarları yıkan bu durum yeni sanal alanını da inşa etmektedir. Dolayısıyla insanların artık tercih ettiği önemli sığınak alanlarının en önemlisi haline gelen sanal alan, maharetli ve etkili iletişim-etkileşim özellikleriyle sosyal yaşamın vazgeçilmez bir unsuru olmayı başarmaktadır. Sanal alanın endüstri sektörü, insanların algı dünyasını maharetli bir şekilde manipüle ederek kendi kıta sahasını genişletmektedir.
Bugün, sosyal bilimlerin önemli çalışma ünitelerinden birini oluşturan bu yeni değişim durumları, eski ve yeni, modern ve gelenek gibi dikotomilerin daha sık ve detaycı incelenmesine de kapı aralamaktadır. Nitekim mevcut dünyanın yeni hallerini kuşatan saikler yeni dünyanın algoritmasını çıkarmak için sosyal bilimcilerin elini güçlendirecektir.
